رهیافتی نو به بنیادهای هرمنوتیکی علوم‌ انسانی

author

  • علی فتحی استادیار گروه فلسفه پردیس فارابی دانشگاه تهران، تهران، ایران
Abstract:

در این جستار کوشش شده است نسبت میان فلسفه و علوم ‌انسانی با نگاهی نو و باتوجه‌به بنیادهای هرمنوتیکی آنها بررسی و مطالعه شود. مطابق ادعای این مقاله، هر رشته و شاخۀ معرفت موجود در علوم ‌انسانی نگاهی مابعدالطبیعی و فلسفی دارد که بر مبنای بنیادی هرمنوتیکی ایجاد شده است؛ بنابراین، علوم‌انسانی از فلسفه و مابعدالطبیعه بی‌نیاز نیست. در این پژوهش با در نظر گرفتن نسبتی که انسان با فهم و تفسیر و به‌طور عام با «هرمنوتیک» دارد، ضمن سخن‌گفتن از ضرورت کثرت‌انگاری در ساحت فلسفه و مابعدالطبیعه، نشان داده‌ است چگونه رشته‌های مختلف موجود در حوزه علوم ‌انسانی به‌ناچار باید نگاهی کلی و کلانی داشته باشند و این موضوع، در حوزۀ برتری از شناخت، یعنی همان معرفت مابعدالطبیعی آشکار می‌شود. درپایان، باتوجه‌به ایده‌های ارائه‌شده در نسبت میان فلسفه و علوم‌انسانی و نکات موجود در نسبت میان متعاطی مابعدالطبیعه و عالمان علوم ‌انسانی نشان داده شده است چگونه بر مبنای این بنیاد هرمنوتیکی از امکان ظهور «مابعدالطبیعه‌های خاص» سخن گفته می‌شود و علوم‌انسانی چگونه در چنین بستری (با در نظر گرفتن نیازهای بومی، ملی، دینی و فرهنگی ما) پرورش و کمال می‌یابد. همچنین، از رهگذر مناسبات احتمالی موجود در میان فلسفه و علوم‌انسانی چگونه می‌شود برای پژوهشگران به‌منظور مطالعات میان‌رشته‌ای راهی را گشود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

بنیادهای هرمنوتیکی جامعه ی بازی

رساله حاضر از نسبت هستی شناسی هرمنوتیک و جامعه باز پرسش می کند. از یک جهت می توان گفت مساله اصلی که ما پیش رو خواهیم داشت، این است که پشتوانه های فکری -فلسفی جامعه ی آزاد کدامند و در عالم معرفت، جامعه باز با کدام نحو از تفکر بستگی دارد... جهت گیری عمومی مطالعه ی حاضر نشان دادن توانایی هرمنوتیک فلسفی در مقایسه با ابزار خرد متافیزیکی کلاسک، عقل مدرن و خرد باوری انتقادی پوپر است. در بخش نخست که تح...

15 صفحه اول

هویت انسان؛ مبنای عینیت در علوم انسانی هرمنوتیکی

مبانی روش‌شناختی پارادایم‌های عمده علوم انسانی و قضاوت در مورد اعتبار یا عدم اعتبار آنها متکی بر مبانی معرفت‌شناختی، وجودشناختی و انسان‌شناختی آن پارادایم است. آشنایی با مباحث انسان‌شناختی از دیدگاه دیلتای هم برای آشنایی با پارادایم تفسیرگرایی و هم برای شناخت پارادایم هرمنوتیکی مهم است. شناخت هویت دوگانه انسان یکی از اساسی‌ترین عناصر این پارادایم را پیش روی ما قرار می‌دهد. ارائه تصویر درستی از ...

full text

اثرات رسانه‌های نو بر علوم انسانی

کمتر سپهری از زندگی فردی، اجتماعی، سیاسی، و حتی علمی است که در پی پیدایش و فراگیری اینترنت و دیگر تکنولوژی‌های اطلاعاتی و ارتباطاتی دستخوش دگرگونی نشده باشد. از میان انبوه حوزه‌هایی که از دنیای سیبرنتیک اثر پذیرفته است توجه ما در این مقاله به علوم انسانی و اجتماعی ناظر است. پرسش این است که فضای مجازی چه شرایط جدیدی برای علوم انسانی و اجتماعی فراهم کرده است، و این شرایط تا چه پایه برای رشد و توس...

full text

اقتصاد سیاسی کنترل خود به خودی جمعیت : رهیافتی نو

از اوسط دهه 1340 رشد سریع جمعیت به عنوان مشکلی ملی در ایران ظاهر شده است. دیدگاه کلاسیک ها‘که قائل به رابطه ای خطی بین رشد اقتصادی و توسعه اجتماعی است‘ راه حلی برای این مشکل ارایه نمی کند‘ زیرا عوامل اقتصادی اجتماعی نمی توانند در کوتاه مدت انگیزه هایی برای خانواده کوچک تر فراهم آورند. لذا‘ تعدیل رفتار باروری باید به روش دیگری غیر از توسعه فراهم آید. دولت می تواند از طریق فرایند توانا سازی با ت...

full text

سیاست خاطره: مقدمه‌ای بر رهیافتی نو به سیاست و تاریخ

سیاست خاطره به‌مثابۀ حوزه‌ای مطالعاتی، محصول بحران بازنمایی در علوم اجتماعی متأخر است. اما این حوزۀ پژوهشی ضعف‌هایی دارد که سبب می‌شوند نتواند برنامۀ پژوهشی واحدی را عرضه کند. مرتفع ساختن کاستی‌های مفهومی و نظری و افزایش شمار موضوعات مورد مطالعۀ آن، مهم‌ترین راهبردهایی هستند که برای ارتقای آن به سطح یک برنامۀ پژوهشی منسجم ضروری‌اند. پرسش اساسی نوشتۀ حاضر این است که مفاهیم رایج در حوزۀ مطالعاتی ...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 8  issue 18

pages  1- 22

publication date 2018-02-20

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023